Modernleşmenin Mekânsal Dili: Sivas’ta 1940 Yılı Soğuk İklim Bölgeleri Tip Okul Projesinin Uygulandığı Okullar

Özet

Türkiye’de yürütülen modernleşme politikaları, Cumhuriyet’in kuruluşuyla birlikte köktenci bir çağdaşlaşma politikasına dönüşmüştür. Özellikle eğitim alanında ortaya konulan büyük değişim ve dönüşüm, bu alanda sürdürülen yoğun bir inşa sürecini de beraberinde getirmiştir. Bu doğrultuda da ülke genelinde merkezi planlama yaklaşımları gündeme gelmiştir. Millî Mücadele’nin başladığı bir “Cumhuriyet Şehri” olarak kabul edilen Sivas için erken Cumhuriyet dönemi, ıslah edilen ve yeni kurulan birçok eğitim kurumu ile en parlak dönemlerden biri olmuştur. Özellikle Sivas’ın Yıldızeli ilçesinde kurulan Pamukpınar Köy Enstitüsü şehrin hem eğitim düzeyine hem de köylerde eğitim yapılarının artmasında önemli bir etkiye sahiptir. Bu bağlamda Sivas ili örneğinde “soğuk iklim bölgeleri tip proje” anlayışıyla inşa edilen erken Cumhuriyet dönemi okul yapılarının değerlendirilmesi, dönemin “eğitim mimarisi” özelinde modernleşme hareketlerini ortaya koyması bakımından önemlidir. Araştırmanın amacı, Sivas merkez ile Divriği ve Yıldızeli ilçelerinde tespit edilen dört adet tip proje okul örneğinin mimari özelliklerinin tespit edilerek yerel bağlamda modernleşme ideolojilerine katkısını ortaya koymaktır.