Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi

Gastronomi Envanteri Kapsamında Seyitgazi Yöresinin Kaybolmaya Yüz Tutmuş Yöresel Lezzetleri Derlemesi

Ümran VAREL- Kansu GENÇER — Mon, 07 Jul 2025 00:00:00 +0000

Gastronomi envanteri restoran, otel, kafe ya da mutfak işletilmelerinin sahip oldukları tüm malzemeleri, mutfak ekipmanlarını, araçların ve tüketim malzemelerinin düzenli bir şekilde kaydedildiği izlendiği ve yönetildiği sistem olarak bilinmektedir. İlgili envanter genel olarak malzemelerin azlık-çokluk durumları, maliyet kontrolleri ve tedarik zincirlerinin yönetilmesi ile ilgili konuların takibini sağlamak için kullanılmaktadır. Yöresel yemeklerin envanter haline getirilmesi Türk Mutfağı yemeklerinin nesillere aktarılması korunması ve saklanması için büyük önem arz etmektedir. Yöresel lezzetlerin gastronomi envanterinin çıkartılması gibi süreçlerde ise derinlemesine görüşme tekniği ile tarihi araştırmaların yapılması gerekmektedir. Nitelik olarak derinlemesine görüşme tekniği esnek yapısı ile araştırmacılara sağlamış olduğu olanaklar artmaktadır. Bu sayede araştırmacılar çok yönlü bir veri toplama fırsatı bulmaktadırlar. Anlamacı ve paradigmalar üzerinden ilerleyen derinlemesine görüşme tekniği sosyolojik araştırmalara çok yönlü bilgi erişimi fırsatı sağlayarak, araştırmaların derinlemesine ve detaylı yapılabilmesine olanak sağlamaktadır. Çalışma Eskişehir ili Seyitgazi ilçesinde 15 katılımcı ile yapılan derinlemesine görüşme yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Çullama, Miyane çorbası, Hamur Dolması Çorbası, Gazel Fasulyesi Kavutlaması, Göceli Yoğurt Çorbası, Kirde, Saç Bohçası, Patatesli Kıvrım Pohçası, Ovmaç Çorbası Ağız Bulaması, Soğan Tiridi, Kül Bohçası gibi kaybolmaya yüz tutmuş 28 adet yemek ortaya çıkartılmıştır. Aynı yöresel ürünler, pişirme yöntemleri ve sunum teknikleri ile hazırlanan farklı yöresel seslenişteki ürünlerin varlığı bilinmektedir. İlgili literatür farklarının ortaya çıkartılması ilgili yöresel lezzetlerin literatüre kazandırılması ile mümkün olacaktır. Geleneksel mutfaklar kültürlerin tarihi ögelerini barındırırken günümüz modern mutfakları globalde gelişen yeni mutfak tekniklerini pişirme sunum tekniklerini kapsamaktadır. Geleneksel mutfak ile günümüz modern mutfak arasındaki gelişim ve değişim süreçlerini incelemek mutfakların toplumsal değişimlere nasıl ayak uydurduklarını ortaya çıkartılmasını sağlar. Geleneksel mutfaklar genel olarak yöresel kaynaklarla el emeğine dayalı yemeklerin pişirildiği alanlar olarak bilinmektedir. Geçmiş zamanlardan günümüze dek kullanılan araç gereçler mutlak suretle değişime uğramıştır ilgili değişim yemek isimlerine ve pişirme usullerine de yansımıştır. Günümüz gastronomi ile profesyonel olarak uğraşan kişilerin köy kasaba ve kentlerde ikamet eden kişilerden yöresel yemek tarifi öğrenmek istediklerinde aradaki literatür farklarının giderilmesi adına gastronomi sözlükleri ve envanterleri çıkartılması zorunlu hale gelmiştir ilgili yöresel lezzetlerin gün ışığına çıkartılması var olan kültürlerin kişiler ile toprağa gömülmesinin önüne geçecektir.

Yerel Halkın Turizm Taşıma Kapasitesi Algısı: Edremit Örneği

Harun ATAMAN- Muammer BEZİRGAN — Mon, 07 Jul 2025 00:00:00 +0000

Bu çalışmada, Balıkesir ili sınırları içerisinde bulunan Edremit ilçesinde turizm taşıma kapasitesi ile ilgili yerel halkın düşüncelerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Araştırma nitel türde bir araştırma olup, Edremit’te yaşayan yerel halkın taşıma kapasitesi konusundaki düşüncelerini belirlemeye yönelik bir mülakat formu oluşturulmuştur. Araştırma kapsamında yerel halk arasından belirlenen kişilerle yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiş ve elde edilen veriler betimsel bir anlatımla değerlendirilmiştir. Elde edilen araştırma sonuçlarına göre Edremit’te fiziksel taşıma kapasitesi içerisinde trafik konusunun, altyapı faktörü içerisinde özellikle kanalizasyon sorununun ve fiyat artışlarının yaşanmasına bağlı olarak ekonomik taşıma kapasitesinin aşırı zorlandığı tespit edilmiştir. Turizm gelişimine destek konusunda oldukça istekli oldukları belirlenen yerel halkın, Edremit’te turizmden kaynaklanan problemlerin giderildiği takdirde daha fazla turisti ağırlama konusunda gönüllü oldukları belirlenmiştir.

Seyahat Acentalarında Kadın Çalışanların Yaşadıkları Mesleki Sorunlar: İstanbul Örneği

Sümeyye Beşire ÇETİNKAYA- Burhanettin ZENGİN- Lütfi Mustafa ŞEN — Mon, 07 Jul 2025 00:00:00 +0000

Türkiye’de her geçen gün değişik sektörlerde kadın istihdamı giderek artmaktadır. Çalışan sayısı artarken iş hayatı ile ilgili sorunlar da giderek artmaktadır. İş yaşamındaki sorunlar artarken bu alanda daha fazla akademik çalışma yapılmaya başlandığı görülmektedir. Bu çalışmanın temel amacı; seyahat acentalarında çalışan kadınların, mesleki açıdan yaşadıkları sorunların belirlenmesi ve çözüm önerileri getirilmesidir. Bu bağlamda araştırma örneklemi olarak, İstanbul’da bulunan seyahat acentalarının çeşitli pozisyonlarında çalışan kadın personel seçilmiştir. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği bu çalışmada veri toplama aracı olarak mülakat tekniğinden yararlanılmıştır. Mülakatta kullanılacak sorular, ilgili alan yazın taranarak oluşturulmuş ve konu ile ilgili uzman görüşleri alınmıştır. İstanbul’da faaliyet gösteren seyahat acentalarında çalışan 15 kadın personel ile yarı yapılandırılmış mülakat yapılmıştır. Elde edilen veriler, nitel analiz yöntemlerinden Betimsel Analiz ile analiz edilmiştir. Araştırma neticesinde, araştırmaya katılan katılımcıların büyük ölçüde benzer düşüncelere sahip oldukları; kadınlara turizmin diğer sektörlerinde olduğu gibi seyahat sektöründe de ayrımcılık yapıldığı, kadınların çalışma ortamı ve sosyal hayatta çeşitli baskılara maruz kaldığı ve daha fazla sorumluluk yüklendiği, mobbing, taciz ve zorbalıklarla karşı karşıya kaldıkları anlaşılmaktadır.

Akademik Yaklaşımlar Çerçevesinde Turizmde İklim Değişikliği Farkındalığı

Ayşe ATAR YILMAZ- Nihan ÖNAL BİLİÇ — Mon, 07 Jul 2025 00:00:00 +0000

Küresel ısınma, doğal ve insan kaynaklı tahribatlar sonucu iklim değişikliği, hava kirliliği, su kaynaklarının azalması ve ozon tabakasının incelmesi gibi sorunlara yol açarak doğa ve canlılarını tehdit etmektedir. Bu durum insan odaklı olmasının yanı sıra mevsimsel hava olaylarına da yüksek oranda bağlı olan turizm sektörünü derinden etkilemektedir. Buradan hareketle çalışma, iklim değişikliğinin turizm sektöründeki sonuçlarını ve akademideki bu konuya ilgiyi ortaya koymayı amaçlamaktadır. Söz konusu nedenle, ulusal ve uluslararası Türkçe literatür nitel yöntemlerden olan sistematik literatür taramasıyla incelenmiş, Dergi Park veri tabanı kullanılarak çalışma için belirlenen anahtar kelimelerle (sürdürülebilir turizm, yeşil turizm ve turizmde iklim değişikliği) iklim ve turizm konulu çalışmalar taranmıştır. Türkiye’deki mevcut durumum merak edilmesi ve çalışma yoğunluğun da dikkate alınmasından hareketle 2019-2023 yılları arasındaki çalışmalar incelenmiş olup, sistematik literatür raporlama adımları izlenerek konuyla ilgili 42 araştırma makalesine ulaşılmıştır.Çalışma, turizmde iklim değişikliği etkilerinin anlaşılmasına, akademik ve pratik ilerlemelere katkı sağlarken, konuya yönelik iklim farkındalığı ve yönelimlerine dair anlayış sunmuştur.

Türk Aile Yapısında Çocukluk Algısı ve Ebeveynlik Anlayışı

Vildan ÜSTÜN- Hacer TOR — Mon, 07 Jul 2025 00:00:00 +0000

Aile, toplumu meydana getiren ve toplumu temsil eden en küçük birimdir. Ailenin içindeki alt sistemler çocuğun ailede tanımlanma biçimi, çocuk-ebeveyn ilişkisi ve ebeveynlik tutumları ve sorumlulukları aile sisteminin sağlıklı işleyişi için ele alınması gereken başlıca konulardandır. Bu çalışmada da bugünün çocukluk algısı ve ebeveynlik anlayışını anlayabilmek için Türk kültürünün tarihsel zemininde Eski Türklerden Cumhuriyet döneminin sonuna kadar çocukluk algısının, ebeveynlik anlayışının nasıl ve ne yönde değiştiği açıklanmaya çalışılmıştır. Nitel olarak tasarlanan bu araştırmada doküman incelenmesi tekniğine başvurulmuştur. Türk aile yapısında çocukluk algısı ve ebeveynlik anlayışına ilişkin bilgi veren yazılı kaynakların incelenmesinde, tasnif edilmesinde, tarihsel dönemlere ayrılarak değerlendirilmesinde bu yöntem işlevsel görülmektedir. Sonuç olarak her tarihsel dönemin içinde bulunduğu toplumsal şartlar ve değişim faktörlerinin etkisiyle çocukluk algısının değiştiği ve bu çocukluk algısına yönelik olarak ebeveynlik anlayışının farklılaştığını görülmüştür. Tarihsel süreçte Eski Türklerde ‘kahraman çocuk’, Osmanlı döneminde ‘Sûfî çocuk’, Tanzimat ve Meşrutiyet döneminde ‘yurttaş çocuk’, Cumhuriyet döneminde ‘İdeal Türk Çocuğu’ algıları oluşmuştur. Ebeveynlerden bu çocukluk algılarına ilişkin tutum, davranış geliştirmeleri ve sorumlulukları üstlenmeleri beklenmiştir. Çocukluk algılarında ve ebeveynlik anlayışlarında görülen bu değişimin yanı sıra Türk kültüründe ebeveynlik anlayışında ‘çocuk sevgisi’ duygusunun ve ‘itaatkâr çocuk’ beklentisinin bütün dönemlerde görüldüğü belirlenmiştir.