Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi

Etnik Mutfak Olarak Türkiye’de Yaşayan Gürcülerin Mutfak Kültürünü Belirlemeye Yönelik Çalışma; Samsun Gürcüleri Örneği

Gülsevdi Öztürk- Banu Koç — Mon, 16 Jan 2023 00:00:00 +0000

Samsun’da yaşayan Gürcü halkının yeme içme kültürlerini ve yeme içme kültürünün zaman içindeki değişimlerini belirlemek amacıyla yapılan çalışmanın örneklemini yaşları 57-81 arasında olan kadınlar oluşturmaktadır. Araştırma sonucuna göre Gürcü mutfağında geçmişten günümüze değişimler; kullanılan araç gereçte, yenilen öğün sayısında yemek servisi ve sofra düzeniyle yemek yapımında kullanılan yağlarda meydana gelmiştir. Gürcü mutfağında ağırlıklı olarak hem geçmişte hem de günümüzde mısır ekmeği tüketilmektedir. Gürcüler geleneksel yemeklerini hazırlamaya ve tüketmeye devam etmektedir. Gürcülerin geleneksel yemekler arasından günümüzde halen yaygın olarak tüketilen Gürcü yemekleri sırasıyla Zsikesma, çökelek çorbası, yeşil fasulye çorbası, Gürcü çorbası, kalaço, ısırgan çorbası, malahto, zetiyani, lobyo phali, koraveli phali, nivar jave, sütlü kabak yemeği, kabak yemeği, kesme makarna, un papa, Gürcü kavurması, cevizleme, kerçho lobyo, cılbıri, tavuk lebsi, et lebsi, üzüm papa, Gürcü dolması, Gürcü sarması, porçvi, fasulye kaynatma, şekazmuli jave olarak saptanmıştır. Ayrıca bu yemeklerde ceviz sarımsak ve kişnişin ezilip cevizin yağının çıkartılmasıyla elde edilen sosun yaygın olarak kullanılmaya devam ettiği tespit edilmiştir. Ceviz ve kişniş Gürcü mutfağında neredeyse her yemekte kullanılmaktadır. Çalışma kapsamında Gürcü mutfağına ait çökelek çorbası, üzüm papa, un papa ve zsikesma, yemeklerin kaybolmaya yüz tuttuğu saptanmıştır.

Bu çalışma, Gülsevdi Öztürk tarafından Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gastronomi ve Mutfak Sanatları Anabilim Dalında tamamlanan ‘Etnik Gıdaya Yönelik Tutum ile Kültürleşme, Kültürel Açıklık ve Neofobi’nin İlişkisi: Samsun Gürcü Mutfağı Örneği’ Yüksek Lisans Tezi Tezinden alınmıştır.

Özalp (Van) Ve Yakın Çevresinin Jeomorfolojik Özellikleri

Mehmet Akif Seyitoğulları- Bülent Matpay — Mon, 16 Jan 2023 00:00:00 +0000

Araştırma sahası Türkiye’nin doğusunda Van iline bağlı Özalp ilçesi ve çevresini kapsamaktadır. Saha aynı zamanda Van Gölü kapalı havzası içinde olup İran’a komşudur. Bu çalışmanın amacı daha önce coğrafi bir bakışla çalışılmamış alanın jeomorfolojik özelliklerinin izah edilmesidir. Çalışmada arazi gözlem ve çalışmaları, uydu görüntüleri ve fotoğraflamalar, çeşitli haritalardan faydalanılmıştır. Sahanın bugünkü jeomorfolojik özelliklerini kazanmasında jeolojik özellikler ön plandadır. Bunun yanında flüvyal süreçlerin etkin olduğu sahada birbirinden farklı jeomorfolojik unsurlar tanımlanmıştır. Bunlar; yüksek aşınım yüzeylerine denk gelen dağlık ve tepelik alanlar, sırt ve yamaçlar, vadiler, birikinti konileri, boğazlar ve ova sahasıdır. Sahada paleozoikten günümüze kadar çeşitli yaşlarda kayaçlar bulunup bunlar tektonizmadan oldukça etkilenmiştir. Sahanın ana akarsuyu D-B eksenli uzanan Özalp Çayı’dır. Buna K-G yönlerinde birçok yan kol katılmaktadır. Ova alanı ana akarsuya uyumlu olup D-B ekseninde uzanmaktadır. Belirli zamanlarda yağış ve kar erimelerine bağlı olarak yan kollar aracılığıyla ana kola katılan akarsular nedeniyle su baskınları olabilmektedir. Keza bu baskınlar morfolojik olarak birikinti konilerinin yanlara doğru genişlemesini sağlamaktadır. Saha sert karasal iklimin yaşandığı bir yerdedir. Ancak son yıllarda dünyayı etkileyen iklim değişiklikleri araştırma sahasında nitel olarak yüzeysel/yeraltı su kaynaklarının kuruması bazen de ani su baskınları şeklinde kendini göstererek hem morfolojik yapıyı değiştirmekte hem de morfoloji üzerinde mevcut yerleşim yerlerini tehdit ettiği söylenebilir. Bu yüzden özellikle Özalp Çayı’na ait yakın sahalarda ve yan kolların ana kola bağlandığı ağız kısımlarında yerleşim yerlerinin kurulmaması önerilir.

Okul Müdürlerinin Görüşlerinden Hareketle Okullarda Öğretmenler Arasında Yaşanan Çatışmalar ve Sonuçları

Abdulkadir Temiz- Atilla Özçelik- Kazım Işık- Perihan Özçelik — Mon, 16 Jan 2023 00:00:00 +0000

Bu çalışmanın temel amacı, bir örgüt olarak okulda öğretmenler arasında yaşanan çatışmaların nedenlerini ve okul müdürlerinin çatışmların sonuçlarına ilişkin görüşlerini incelemektir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik model kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2022-2023 eğitim öğretim yılında Diyarbakır il merkezinde görev yapan 15 okul müdürü oluşturmaktadır. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme formu yardımıyla toplanmış ve MAXQDA 20. Programı kullanılarak içerik analizi ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonunda öğretmenlerin örgütsel nedenler, kişisel nedenler ve iletişim eksikliğinden kaynaklı olarak okullarda çatışmalar yaşadıkları, okulda öğretmenler arasında yaşanan çatışmaların motivasyonun düşmesi, okul yönetimini zorlaştırma, performansın düşmesi, özgüven eksikliği ve saldırganlık ve şiddeti teşvik etme gibi sonuçlarının olduğu görülmüştür.

Öğretmenlerin Örgütsel Dedikodu İşlevlerine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi

Tamer Petek- Mehmet Aslan — Mon, 16 Jan 2023 00:00:00 +0000

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin okullarındaki örgütsel dedikodunun işlevlerine ilişkin görüşlerini tespit etmektir. Araştırmanın evreni 2019-2020 eğitim ve öğretim yılında Batman ilinde görev yapan 7600 öğretmenden oluşmaktadır. Bu evrenden basit tesadüfi (seçkisiz) yöntem ile seçilen 340 öğretmen, araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, Han ve Dağlı (2018) tarafından geliştirilen Örgütsel Dedikodu Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin istatistiksel çözümlemeleri için; frekans ve yüzde, ortalama, standart sapma, t-Testi, ANOVA testi kullanılmıştır. Öğretmenlerin örgütsel dedikodunun boyutlarına ilişkin görüş ortalamalarının; haberdar olma boyutunda kısmen katılıyorum, ilişkileri geliştirme boyutunda katılmıyorum ve örgütsel zarar boyutunda katılıyorum düzeyinde olduğu saptanmıştır. Örgütsel dedikodunun alt boyutlarından ilişkileri geliştirme ve örgütsel zarar boyutlarında öğretmenlerin yaşına göre anlamlı bir fark bulunmamıştır. Ancak dedikodunun haberdar olma boyutunda ise öğretmenlerin görüşlerinde yaş değişkenine göre anlamlı farklılaşma tespit edilmiştir. Örgütsel zarar boyutunda öğretmenlerin öğrenim durumlarına göre örgütsel dedikodunun işlevlerine yönelik görüşlerinde işlevsel olarak anlamlı fark tespit edilmiştir. Örgütsel dedikoduyu lisansüstü öğretmenler lisans mezunu öğretmenlere göre örgütsel zarar boyutunda işlevsel olarak daha yüksek düzeyde olduğu görüşüne sahiptirler. Bu araştırma birinci yazarın yüksek lisans tezi kapsamında üretilmiştir.

Kumar Bağımlılarıyla Sağlıklı Kontrollerin Bilişsel Çarpıtmaları, Psikopatolojileri ve Aile İlişkilerinin Karşılaştırılması

Yaprak Altuntaş- Hande Çelikay Söyler- Hilal Kula — Mon, 16 Jan 2023 00:00:00 +0000

Kumar bağımlılığı daha fazla kazanma arzusuyla sonucu olumsuz olsa bile tekrar eden bir davranıştır. Bu çalışmada kumar bağımlısı bireylerin bilişsel çarpıtmaları, psikopatolojileri ve aile ilişkilerinin incelenmesi amaçlanmaktadır.2021 yılında 18-60 yaş aralığındaki, araştırmaya gönüllü olarak katılan kumar bağımlısı ve kumar bağımlısı olmayan bireyler uygun örnekleme yöntemiyle seçilmiş ve 525 kişi araştırmanın çalışma grubunu oluşturmuştur. Araştırmaya dahil edilen bireylerin %18,0’inde kumar sorunu olduğu tespit edilmiştir. Örneklem grubuna South Oaks Kumar Tarama Testi (SOKTT), Aile Değerlendirme Ölçeği (ADÖ), Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği (BÇÖ), Kısa Semptom Envanteri (KSE) -Anksiyete, Kısa Semptom Envanteri (KSE) -Depresyon ve araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu uygulanmıştır. Erkek olma, 30 yaş ve üzeri olma, evli olma, ilköğretim mezunu olma, çalışma ve ailede kumar oynayan bireylerin bulunması kumar sorununu yordayan değişkenler olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmanın sonucuna göre, psikopatolojik yaklaşımının patolojik kumar oynama probleminde etkili müdahale yöntemlerinden biri olduğu söylenebilir fakat daha sonra yapılacak çalışmalarda psikopatolojik yaklaşımını temel almanın yanı sıra, danışanın özellikleri göz önüne alınarak bireysel müdahale planı oluşturulması önerilmektedir.

Emirdağ İlçesinden Avrupa’ya Göçte Bağlayıcı Sosyal Sermayenin İşlevselliği

Rukiye Tınas- Zeki Kartal- Özcan Dağdemir- Hüseyin Gürbüz — Mon, 16 Jan 2023 00:00:00 +0000

Bu makalede “Emirdağ ve Avrupa arasında süreklilik arz eden göçte Emirdağ bağlayıcı sosyal sermayesinin işlevi var mıdır?” sorunsalına cevap aranmıştır. Sorunsala cevap bulabilmek amacıyla Emirdağ ilçe merkezi ve 53 köyündeki 1686 hane halkına sosyal sermayenin üç unsurunu ‒ norm, sosyal ağ (network) ve güven ‒ ortaya koymaya yönelik tutum soruları ve bağlayıcı sosyal sermayenin işlevselliğine dair sorular içeren bir anket uygulanmıştır. Frekans analizine tabi tutulan anket verileri, Emirdağ’dan Avrupa’ya sürekli göç örneğinde “Kümülatif Nedensellik Teorisi”nin doğrulandığını ve Emirdağ bağlayıcı sosyal sermayesinin işlevselliğinin her yeni göç döneminde bir artış trendi sergilediğini ortaya koymuştur. Emirdağ bağlayıcı sosyal sermayesinin varlığına göçün dinamikleri açısından yaklaşıldığında, bu sermaye yeni göçlere hizmet etmekten ziyade Avrupa’da yaşayan Emirdağlılar ve Avrupa’da yaşayan Emirdağlılar ile memleket arasındaki bağları canlı tutmaya ve Emirdağlılık kimliğinin orijinalliğinin muhafazasına katkı sağlamaktadır. Avrupalı Emirdağlıların memleketlerine yabancılaşmış unsur olmaları değil, sosyal, ekonomik hatta politik statüleriyle potansiyel olarak yerel kalkınmaya katkı sunan aktörlere dönüşümleri söz konusudur.

Obsesif Kompulsif Bozukluğu Olan Yetişkinlerde BDT Kullanılması Üzerine Sistematik Bir Derleme

Dilara Topcu- Meryem Karaaziz — Mon, 16 Jan 2023 00:00:00 +0000

Obsesif kompulsif bozukluk, obsesyon, kompulsiyon ve çeşitli diğer belirtilerle devam eden, kişinin hayatını önemli derecede etkileyen, psikiyatrik bir bozukluktur. Obsesif kompulsif bozukluk tedavisinde bilişsel davranışçı terapi, en çok tercih edilen psikoterapi yöntemi olarak bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı, sistematik derleme yöntemi ile obsesif kompulsif bozukluğu olan yetişkinlerde bilişsel davranışçı terapi kullanılması üzerine alan yazın taraması yapılarak inceleme yapılması ve BDT’nin OKB üzerindeki etkinliğinin araştırılmasıdır. Bu çalışma sürecinde makalelerin tanımlanması ve seçilmesi gibi tüm detaylar PRISMA (Sistematik İncelemeler ve Meta-Analizler için Tercih Edilen Raporlama Öğeleri) yönergelerinden faydalanılarak yürütülmüştür. Araştırma sürecinde, yalnızca Google Akademik kullanılarak 2012-2022 tarihleri arasında obsesif kompulsif bozuklukta bilişsel davranışçı terapinin kullanılması ve etkinliğiyle ilgili yapılan Türkçe çalışmalar incelenmiştir. Bu sistematik derleme çalışmasına yalnızca yetişkinlerin yer aldığı çalışmalar dahil edilmiştir. Dahil etme kriterlerine uyan 2 çalışma ele alınmıştır. Ele alınan 2 çalışma 2014-2019 yıllarında Türkiye’nin Ankara ilinde yapılmıştır. Değerlendirmeye alınan çalışmaların biri tarama çalışması, diğeri ise tez çalışmasıdır. İncelenen çalışmaların sonucunda, uygulanan bilişsel ve davranışçı müdahale tekniklerinin OKB semptomlarının azalmasında ve bozukluğun iyileşme yönünde yol katetmesinde büyük bir etkinliği olduğu görülmüştür. Türkiye’de çok kısıtlı çalışma yapılması, BDT’nin OKB tedavisinde kullanılması ve etkinliği üzerine daha fazla çalışma yapılması ihtiyacını doğurmaktadır.

Eski Amaçların Yeni Araçlarla Sürdürülmesi: Dijital Aktivizm Greenpeace Türkiye “NAe São Paulo” Analizi

Mürüvvet Çıkın — Mon, 16 Jan 2023 00:00:00 +0000

Geleneksel toplumların birbirleriyle haberleşebilmek için kullandığı araçlar günümüzde yerini yeni iletişim teknolojilerine bırakmıştır. Ağ toplumuna geçişle hayatımızın merkezi olan bu teknolojik araçlar, sosyal alanlarda pek çok dönüşüme neden olmuştur. Belli bir toplumsal konuya dikkat çekmek, çatışmalı konuları çözüme ulaştırmak uğruna bir araya gelerek kolektif bir güç oluşturan toplumsal hareketler de bundan nasibini almış ve aktivistler yeni iletişim teknolojileriyle birlikte alternatif eylem pratikleri arayışına girmiştir. Daha önceleri meydanlarda verilen karşıt güç savaşları dijital bir yapıya bürünerek dijital aktivizm olgusunu doğurmuştur. Çalışmada toplumsal hareketlerin interneti kullanma pratikleri üzerinde durularak, en bilinen çevreci toplumsal hareket olarak Greenpeace’in NAe São Paulo isimli gemiye yönelik aktivist eylemleri twitter üzerinden incelenmiştir. 3 Ağustos-14 Eylül 2022 tarihleri arasında gemiye yönelik atılan 39 tweet seçilmiştir. Araştırma ağırlıklı olarak nitel bir içerik analizine dayanmakla birlikte bazı niceliksel yönlerde analiz edilmiştir. Analizler ışığında yeni medyanın aktivist eylemleri duyurma, farkındalık yaratma, eylemcilere organize olma ve proaktif bir biçimde hareket edebilme imkanı sağladığı görülmüştür.

Dijitalleşen Dünyada Metaverse'in Sanal Marketlere Getireceği Deneyimler

Sevgi Aydın- Kemal Gökhan Nalbant- Kasım Ozat — Mon, 16 Jan 2023 00:00:00 +0000

Fiziksel varlığımızın her öğesinde dijital değişime daha fazla yardımcı olmak için, son yıllarda "Metaverse" olarak bilinen yeni bir kelime gelişti. İnternetin geniş, birleşik, her zaman mevcut ve ortak bir alan olarak her şeyi kapsayan bir vizyonu, meta verilerin merkezinde yer alır. Artık gelişen Web 3.0 teknolojisi ile kendimizi bir simülasyonun içinde bulmaktayız, bu oluşan bilgisayar simülasyonu insanlık için yeni bir dünya anlamını ifade etmektedir. Ancak çok az insan Metaverse ve Sanal Gerçeklik’in, temel ilkelerinin ve açık sorunlarının ne olduğunu gerçekten bilmektedir. Bu çalışmada, perakende operasyonlarında, müşteri tüketimi göz önüne alınarak yapılan dijital gelişmelerin performanslarını nasıl artırabileceği incelenmiştir. Ayrıca, sanal ticaret ortamlarında satın almanın teşvik edilmesi göz önünde bulundurarak hem uygulama tasarımı hem de tüketici davranışı araştırmalarından sanal ticaret üzerine araştırmaları sentezlemek için literatür taraması yapılmıştır. İnceleme boyunca, satın almada etkili faktörler ve önde gelen markalar incelenmiştir. Buna ek olarak, Metaverse teknolojisinin ne olduğu, gelecek yıllarda toplumu neler beklediğini dijital pazarlamada hangi konumda olacağından ve gelecekteki bir trend olarak meta-ticaret önerisi de dahil olmak üzere, sanal ticaret araştırmasının evrimine, çoklu yönlerine ve Metaverse’in sanal marketlere getireceği deneyimlere değinilmiştir.

Türkiye’de Sekülerleşme ve Tüketim Bağlamında Değişen Dindar Yaşam Biçimleri

Zülal Asanatuci — Mon, 16 Jan 2023 00:00:00 +0000

Türk toplumunda dindar yaşam biçimlerinde meydana gelen değişim, sosyal ve siyasal alanda önemli bir tartışma alanı oluşturmuştur. Seküler ve dindar kesim tarafından farklı şekillerde yorumlanan bu değişimin sebebi olarak karşımıza çıkan en önemli olgulardan biri, tüketimdir. Modern yaşamın gerekliliklerinden biri olan tüketim şüphesiz toplumdaki her bireyin hayatına etki etmekte, içinde yaşadığı topluma entegre olmasını sağlayan bir tahakküm aygıtı olarak işlev görmektedir. Dolayısıyla bireyler kendilerine dayatılan tüketim kültürünü, toplumla bütünleşmek adına içselleştirmektedir. 1980’li yıllardan itibaren bir tüketim toplumuna dönüşmeye başlayan Türkiye’de de tüketim gerek dindar gerek seküler yaşam tarzına sahip bireyler arasında popülaritesini gitgide artırmaktadır. Bu çalışmada dindar bireylerin 1980’li yıllardan itibaren toplumsal alanda görünürlüğünün artmaya başlamasına paralel olarak tüketim olgusunu içselleştirme biçimleri ile dindarlıklarını yaşama biçimlerinde meydana gelen değişimlerin toplumsal hayata yansımaları, ilgili literatür çerçevesinde değerlendirilmiştir.