Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi

Rusya-Ukrayna Savaşının Türk Turizmine Yansımaları

Olca Sezen Doğancılı — Mon, 05 Sep 2022 00:00:00 +0000

Turizm sektörü doğal afet, terör, siyaset, güvenlik gibi birçok iç ve dış etkenlerden etkilenen kırılgan bir yapıya sahiptir. 2019 yılında dünya çapında yaşanan Covid 19 pandemisinin olumsuz etkileriyle boğuşan turizm sektöründe, 24 Şubat 2022’de başlayan Rusya ile Ukrayna savaşı ile büyük soru işaretleri oluşmaya başlamıştır. Her iki ülkenin de Türkiye’ye en fazla turist gönderen ülkelerden olmasından dolayı 2022 yılı turizm sezonuna ilişkin belirsizlikler yaşanmaktadır. Bu kapsamda yerel ve ulusal dijital medyada yer alan yazılı haber içerikleri incelenerek 2022 yaz dönemine ilişkin öngörülerin ortaya konulması amaçlanan çalışmada 119 haber ve 671 haber ifadesi incelenerek mevcut durum analiz edilmiştir. Elde edilen verilere göre Şubat ayında “talep düşüşü, umut, endişe”; Mart ayında “talep azlığı, alternatif turizm, gelir kaybı” ve Nisan ayında “Covid, alternatif pazar, MİR” ifadeleri görülmüştür. Ödeme kolaylıkları, alternatif ödeme seçenekleri ve alternatif pazar oluşturmak gibi ifadeler de çözüm yöntemleri olarak saptanmıştır. Bu veriler ışığında Covid pandemisinin etkisini giderememiş olan turizm sektörünün, Rusya Ukrayna savaşının yıkıcı etkisini hissetmemesi için yerli turistler ile yabancı alternatif pazarlara tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinin geliştirilmesi önerilmektedir.

Postmodern Sanat Bağlamında Machinima Filmleri: “Kadınlar Saltanatı-Kösem” Örneği Üzerine Bir İnceleme

Ayşe Bilginer Kucur — Mon, 05 Sep 2022 00:00:00 +0000

Yeni medya teknolojilerinde yaşanan gelişmeler dijital dünyanın önemli bir parçasını oluşturan dijital oyun sektörünü geliştirmiştir. Bu gelişme beraberinde yeni sektörlere kapı açmış dijital oyunlar, oynamanın ve kazanmanın ötesinde film yapım süreçlerine yeni bir araç kazandırmış machinima ile oyunun aslından bağımsız filmler üretilebilmiştir. Postmodern dönemin sanatsal anlayışı ile uyumlu olan bu tür yapımlar sanatın boyutunu farklı uzama taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı machinima ile üretilen yapımlara dikkat çekmek ve bu yöntemle üretilen eserlerin postmodern sanatla ilişkisini tespit etmektir. Araştırmanın örneklemini 2016 yılında Türkiye’de machinima ile üretilen ve YouTube üzerinden yayınlanan “Kadınlar Saltanatı- Kösem” dizisi oluşturmaktadır. Betimsel analizler sonucunda dizinin postmodern sanatın fragmantal ve eklektik yapısına uygun olduğu, postmodern sanatın kolaj ve metinlerarasılık gibi özelliklerini taşıdığı sonucuna varılmıştır.

Muhasebe Meslek Mensuplarında Hile Bilincinin Araştırılması: Sivas İli Örneği

Seval Elden Ürgüp — Mon, 05 Sep 2022 00:00:00 +0000

Muhasebe hilelerinin gerçeği yansıtmayan bilgiler içermesi, muhasebe bilgi kullanıcılarını yanıltarak çeşitli olumsuzluklar oluşturmaktadır. Bu olumsuzlukların önüne geçmek ve ekonomik etkinliği artırmak önemli görülmektedir. Muhasebede hileye yol açan eğilimlerin doğru bir şekilde tespiti ile yapılacak hileli faaliyetlerin önlenmesine yönelik yaptırım gücü oluşturulabilir. Bu çalışmanın amacı, Sivas’ta faaliyet gösteren muhasebe meslek mensuplarının hile bilincine yönelik görüş ve tutumlarını belirlemektir. Çalışma kapsamında veri toplamı aracı olarak kullanılan anket formu Sivas’ta faaliyet gösteren 99 muhasebe meslek mensubuna uygulanmıştır. Elde edilen verilerin analizi sürecinde betimsel istatistiklerle birlikte ilişkisel istatistiklerden yararlanılmıştır. Betimsel verilerin yorumlanmasında yüzde, frekans, standart sapma ve ortalama değerleri kullanılmıştır. Elde edilen toplam puanların cinsiyet yönünden 2 düzeyli değişkenin farklılık gösterip göstermediğini belirlemek istenmiştir. Elde edilen puanlar normal dağılıma uymadığı için (p:0,001) cinsiyet non-parametrik test olan Mann-Whitney U testi uygulanmıştır. Diğer değişkenler için Kruskall- Wallis testi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarının değerlendirilmesi ile de muhasebe meslek mensuplarının hileye yönelik algıları tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın başlıca bulgularına göre, katılımcı meslek mensuplarının çoğunun kişisel özellikleri arasında etik değerlere önem vermedikleri, yine çoğunun muhasebe eğitimi alırken hile bilincinin oluşturulmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca, katılımcıların çoğu (%85,9) Sivas’taki işletmeler için hilenin bir sorun oluşturmadığını düşünmektedirler. Bu sonuçta, işletmelerin hileyi önemli bir araç olarak görmedikleri yönünde fikir oluşturmaktadır.

Finansal Analist Tahmin ve Tavsiyelerinin Vadeleri ve Tavsiye Türleri Açısından Değerlendirilmesi

Yaşar Şahin — Mon, 05 Sep 2022 00:00:00 +0000

Tasarruflarını finansal piyasalarda değerIendirmek isteyen yatırımcılar için potansiyel yatırım araçları hakkında bilgi sahibi olmak büyük öneme sahiptir. Finansal piyasada yer alan finansal analistler, yatırım araçları hakkında bilgi toplama, analiz etme ve yorumlama kabiliyetleri açısından yeterli bilgi ve deneyime sahip olmayan yatırımcılar için önemli bir başvuru kaynağı niteliğine sahiptirler. Elde etmiş oldukları bilgileri yorumlayarak yatırım araçlarının gelecekteki değeri hakkında tahminler oluşturmakta ve yatırımcılara sundukları tavsiyeler yoluyla yönlendirici olmaktadırlar. Çalışmada, finansal analistlerin Ocak 2010 - Ocak 2018 döneminde Borsa İstanbul’da işlem görmekte olan pay senetlerine yönelik 14.560 hedef fiyat tahmini ve finansal tavsiyeleri analiz edilmiştir. Veriler öncelikle genel açıdan ele alınmış, tahminlerin vadeleri açısından hedeflenmiş fiyatlara ulaşma düzeyleri ve finansal tavsiye türlerine göre performanslarının analiz edilmesi amaçlanmıştır. Pay senetlerinin gerçekleşmiş fiyatları ile analistlere ait fiyat tahminleri arasındaki ilişki korelasyon analizleriyle ele alınmış, iki değişken arasındaki ilişkinin gücü açısından değerlendirilmiştir. Bulgular, çalışma kapsamındaki veriler için finansal analistlerin hedef fiyat tahminlerinde genel olarak başarılı olduğunu göstermiştir. Analist fiyat tahminlerinin kısa vadede (tahmin yapıldıktan sonraki bir hafta içinde) daha başarılı oldukları, satın alma yönündeki tavsiyelerde en yüksek performansa sahip oldukları görülmüştür.

Bu çalışma, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde yapılan doktora tez çalışmasından üretilmiştir.

Turizm ve Rekreasyonda Stebbins’in Ciddi Boş Zaman Teorisinin Bibliyometrik Analizi

Asena Kurt Dündar- Bilgehan Gülcan — Mon, 05 Sep 2022 00:00:00 +0000

Robert Stebbins, boş zaman alanına yıllar süren etnografik çalışmalarıyla katkıda bulunmuştur. Stebbins'in geliştirdiği ciddi boş zamanla ilgili çalışmaların dünyada tarihsel süreci eskiye dayansa da Türkiye’de yeni bir gündeme sahiptir. Çalışmanın amacı, Stebbins’in ciddi boş zaman teorisinden yararlanan çalışmaların bibliyometrik analizinin yapılmasıyla turizm ve rekreasyon alanındaki akademik çalışmalarda bu teorinin kullanım ağırlığını ortaya koymak ve gelecek çalışmalara yönlendirici katkılarda bulunmaktır. Çalışmanın örneklemini; Scopus veri tabanında, teorinin ortaya atıldığı 1973 yılıyla günümüz 2022 yılı arasında, “Ciddi Boş Zaman-Serious Leisure” ve “Robert Stebbins” anahtar kelimelerini “başlık-title” ve “anahtar kelime-keywords” olarak kullanan 458 adet çalışma oluşturmaktadır. Veri analizi sürecinde frekans analizinden ve Vosviewer istatistik programından faydalanılmıştır. Veriler farklı başlıklarda sınıflandırılarak yorumlanmıştır. Elde edilen bulgulara göre 1996-2022 yılları arasında, “Rekreasyon” ve “Ciddi Boş Zaman” anahtar kelimelerinin kullanıldığı 51, “Turizm” ve “Ciddi Boş Zaman” anahtar kelimelerinin kullanıldığı 54 çalışma yayımlandığı söylenebilmektedir. Çalışmaların yıllara göre, yayımlandıkları kaynaklara göre, yazarlara göre, yayımlandıkları kurumlara göre, yayımlandıkları ülkelere göre, yayın türüne göre, konu alanlarına göre ve en yüksek atıf sayılarına göre dağılımı gösterilmiştir.

Bu çalışma, 12 Mayıs 2022 tarihinde Sakarya’da gerçekleştirilen 20. Geleneksel Turizm Sempozyumu’nda sözlü bildiri şeklinde özet olarak sunulmuştur.

Hopa Destinasyonunda Turizm Faaliyetlerinin Geliştirilmesine Yönelik Paydaş Görüşleri Üzerine Bir Araştırma

Yener Oğan- Ceyhun Akyol- Zehra Bulut — Mon, 05 Sep 2022 00:00:00 +0000

Turizm hareketlerinin gerçekleştiği destinasyonlarda, konu ile doğrudan ve dolaylı ilgili tüm paydaşların faaliyetlere katılım göstermeleri, destinasyonun gelişimi açısından önemli bir konudur. İlgili paydaşlar destinasyonun yatırım, tanıtım, pazarlama, planlama gibi adım ve stratejilerinde rol oynamakta, yöre turizmi ile ilgili düşünceleri ve katkıları önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı, Artvin ilinin sahil ilçelerinden olan Hopa’da faaliyet gösteren paydaşların yöre turizmi ile ilgili düşüncelerini belirlemek ve turizm endüstrisine olan katkılarını tespit etmektir. Çalışma kapsamında nitel araştırma yaklaşımı benimsenmiştir. Bu doğrultuda, Hopa ilçesinde bulunan 14 turizm sektörü paydaşıyla yarı yapılandırılmış mülakat tekniği kullanılarak görüşmeler gerçekleştirilmiş, elde edilen veriler betimsel olarak analiz edilmiştir. Araştırma neticesinde, Hopa ilçesinde turizm temalı hizmet veren veya faaliyet gösteren işletme, kurum ve kuruluş yetkililerinin ilçedeki turizm faaliyetlerinden genel anlamda memnun oldukları, özellikle yerel yönetimin turizmin geliştirilmesine yönelik çalışmalarından umutlu oldukları belirlenmiştir. Araştırmada Hopa ilçesindeki turizm faaliyetlerinin geliştirilmesi ve faydalarının artırılmasına yönelik önerilere de yer verilmektedir.

Doğrudan Yabancı Yatırımlar ile İhracat Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Ampirik Bir Çalışma

Hatice Aztimur- Levent Kaya — Mon, 05 Sep 2022 00:00:00 +0000

Türkiye, 1980 sonrasında dünyadaki gelişmelere paralel olarak kalkınma politikasını ihracata dayandırmıştır. İhracatın arttırılması bir taraftan yatırım kapasitesinin arttırılmasına, diğer taraftan pazarın genişletilmesine bağlıdır. Sermaye birikimi yetersiz olan Türkiye’nin bu eksikliği gidermekte kullanacağı kaynakların başında doğrudan yabancı yatırımlar gelmektedir. Üretim kapasitesini ve dolayısı ile ihracat hacmini genişletmek için bu kaynağın kullanımını arttırmak gerekmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de 1970-2019 yılları arasında doğrudan yabancı yatırımlar ve ihracat arasındaki ilişki ele alınmıştır. İki değişken arasındaki eşbütünleşme ilişkisi Fourier SHIN testi ile incelenmiş ve doğrudan yabancı yatırımlar ile ihracat arasında eşbütünleşme ilişkisi bulunmuştur. DOLS tahmin modelinden elde edilen sonuçlara göre doğrudan yabancı yatırımlardaki % 1’lik artışın ihracatı yaklaşık % 0.67 arttırdığı saptanmıştır.

Marmara Adası’nda Jeomorfolojik Birimler ile Arazi Kullanımı Arasındaki İlişki

Derya Evrim Koç- Zehra Gündüz — Mon, 05 Sep 2022 00:00:00 +0000

Balıkesir İli’ne bağlı olan Marmara Adası Marmara Denizi’nin güneybatısında yer alır. Ada coğrafi konumu, kıyı ve deniz turizmi özellikleri ile çevre iller için önemli bir turizm merkezidir. Marmara Adası’nda son yıllarda doğal kaynakların tüketilmesi, nüfusun dönemsel olarak artması arazi üzerindeki baskıyı arttırmaktadır. Arazinin jeomorfolojik özelliklerine uyumlu kullanımı sahanın korunarak sürdürülebilirliğinin sağlanması bakımından önemlidir. Bu çalışmada coğrafi bilgi sistemlerinden faydalanılarak Marmara Adası’nda jeomorfolojik birimler ve arazi kullanımı arasındaki ilişki incelenmiştir. Ardından arazinin güncel kullanımının sahanın jeomorfolojik özelliklerine uygun potansiyel kullanımı sorgulanmıştır. İnceleme alanı jeomorfolojik birimler bakımından dağlık sahalar, tepelik sahalar, platolar ve alüvyal ovalardan oluşur. Marmara Adası’nın %95’ini oluşturan dağlık ve tepelik sahaların yaklaşık %80’ini orman, çalı ve maden alanları oluşturur. Alüvyal ovalar ise çoğunlukla tarım alanı olarak kullanılmaktadır. İnceleme sahasında arazi kullanımı genel olarak morfolojik birimlere göre şekillenmekle birlikte arazinin yanlış kullanıldığı alanlar da bulunmaktadır. Bu nedenle Marmara Adası’nda arazi kullanım sorunlarını belirleyerek arazi kullanımını en uygun hale getirecek planlamalar yapılması gerekmektedir.

Erkeklerin Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Öz Şefkat Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Flört Şiddeti ve Bağlanma Kaygısının Aracılık Etkisi

Didem Çengel- Fatih Yurdalan — Mon, 05 Sep 2022 00:00:00 +0000

Bu araştırmanın amacı erkek toplumsal cinsiyet rollerinin erkekler tarafından uygulanan flört şiddeti ve bağlanma kaygısı aracılığında öz şefkat düzeyi üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda 445 yetişkinlik çağında olan birey araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmada veri toplamak için Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri II, Flört Şiddetine Yönelik Tutum Ölçekleri, Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği ve Öz Anlayış Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma değişkenleri arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında kurulan modelin uyum indeksi değerlerinin kabul edilebilir sınırlar içerisinde olup olmadığını incelemek için ise yol analizi gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlar, araştırma değişkenleri arasında anlamlı ilişkileri ve araştırma modelinin kabul edilebilir sınırlar içerisinde olduğunu göstermektedir. Erkeklere atfedilen toplumsal cinsiyet rolleri ile öz şefkat değişkenleri arasındaki ilişkide erkeklerin uyguladığı flört şiddeti ve bağlanma kaygısının anlamlı aracılık etkileri olduğu bulunmuştur. Araştırma kapsamında elde edilen sonuçlar literatürde daha önce yapılan araştırmalar ile karşılaştırılmış ve bu araştırmalar ile benzerlikleri ve farklılıkları tartışılmıştır.

Turizmi Etkileyen Küresel Krizler ve Kriz Döneminde Uygulanan Stratejiler: 2000- 2021 Dönemi

Miraç Yücel Başer- Ercan İnce — Mon, 05 Sep 2022 00:00:00 +0000

Dünya Turizm Örgütüne göre turizm, modern dünyada en hızlı büyüyen sektörlerden biri olarak görülmektedir. Son yetmiş yılda turist sayısı 50 kat’ın üzerinde artarak 25 milyondan, 1.180 milyona ulaşmıştır. Turizmde destinasyon noktalarına erişmede ulaşımın altyapısı çok önemlidir. Bu altyapı doğal afetler, teknolojik afetler, insan kaynaklı afetler ve sivil kargaşa eylemleri sırasında savunmasız hale gelebilmektedir. Bir sektör olarak turizm sıklıkla ekonomik, politik ve kültürel rahatsızlıklara karşı hassasiyet göstermekte, bunun yanı sıra artan şiddet veya sivil huzursuzluk aynı derecede zararlı ve üzücü felaketlere neden olabilmektedir. Son on yılda turizmde terör saldırıları da dahil olmak üzere çeşitli felaketler ve krizler yaşanmıştır. Bu afetler ve ulusal acil durumlar, turizm endüstrisinin hayatta kalması zorlaştırmıştır. Bu çalışmada 2000 ve 2021 yılları arasında turizm sektörünü etkileyen krizlerin boyutu ve krizle başa çıkmada yürütülen stratejileri ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu doğrultuda 20 yıllık süreç içerisinde küresel çapta meydana gelen krizler ortaya konulmuş ve turizm endüstrisine yansıması açıklanmaya çalışılmıştır. Araştırmaya göre küresel krizler turizmde sektöründe gelirlerin gerilemesine ve turizm eksenli istihdamın azalmasına neden olmaktadır. Krizlerin etkilerinin azaltılması içinde pazarlama-tanıtım ile yeniden yapılandırma stratejilerinin ortaya konulması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.